Hediye verme alma kültürü

Hediye vermek ve sevdiklerine değer göstermek dünyanın her yerinde önemli gelenek. Hediye verme ve alma kültürü ülkeden ülkeye hatta bir ülke içinde bile kültürden kültüre, bölgeden bölgeye değişiklik gösteriyor.

Türkiye’de öğrenim gören ve dünyanın farklı bölgelerinden gelen üniversite öğrencilerinin aktardığı bilgiler hediye konusunda ilginç ipuçları veriyor.

Hepimiz sevdiklerimize hediyeler alıyoruz. Hediye alırken kimimiz kişisel ya da iş ilişkilerimizi güçlendirmek, kimimiz saygı ve sevgi göstermek, özür dilemek, kutlama veya tebrik etmek ya da motive etmek amacını taşıyor. Hediye alıp verme konusunda dikkat edilmesi gereken nokta ise o hediyenin kültürel yapıya uyum gösterip göstermediği. Hediye için Eritre’de yiyecekler tercih edilirken, Gambiya’da hediyenin kalıcı olmasına dikkat ediliyor. Malezya’da yakın çevre dışında verilen hediye rüşvet olarak algılanırken, Fildişi Sahilleri’nde Kurban Bayramı dışında hediye edilen kırmızı et ‘Öl de göreyim’ anlamına gelebiliyor. 

Eritre'deki hediyelik eşya kültürü 

Doğu Afrika’da yer alan, 5.1 milyon nüfusu sahip bir ülke Eritre. Çeşitli etnik ve dini gruplardan meydana gelen Eritre’den gelen Zeyneb Ahmed Eritre’nin hediye verme kültürünü şu sözlerle açıklıyor: 

Bir Eritreli evini ziyaret ederken her zaman hediye götürülmesi gerekmiyor ancak götürülürse memnuniyetle karşılanıyor. Eritre’de şeker, süt veya meyve hediye etmek hem normal karşılanıyor hem de tercih ediliyor. 

Yolu Eritre’ye düşenlerin Eritreli birine hediye verirken unutmaması gereken en önemli konu hediyeyi poşet içine koymak. Ayrıca hediye veren kişinin hediyeyi kendisi vermesi daha zarif görünürken kargo ile ya da başka bir yolla gönderilmesi pek hoş karşılanmıyor. Zeyneb “Ülkemde hediyenin yiyecek olarak verilmesinden hoşlanmıyorum çünkü hediye kalıcı bir hatıra olması gerekir” diyor. 

Malezya’nın hediyelik eşya kültürü 

“Hediye vermeyi düşünürken ilk aklıma gelen şey parfüm oluyor.” Nasiha Assilah

Bir Güneydoğu Asya ülkesi olan Malezya’da hediye kültürü yaygın ve Malezya hediye değişimine en fazla önem verilen ülkelerden biri olan. Malezyalılar düğünlerde, yerel bayramlarda ve doğum günlerinde birbirlerine hediye alıyorlar. 

Malezya’da hediye yakın arkadaşlar arasında geçerli, aksi takdirde ‘rüşvet’ olarak kabul ediliyor. Ayrıca Malezya’da hediye paketi, yası ve ölümü temsil ettiğinden, beyaz olmamalı. Mavi, siyah ve sarı renkli malzemelerinin kulanılmasından da kaçınılması gerekiyor. Malezya’da kraliyet üyelerine özgü bir renk olduğundan sarı giymekten kaçınılmalı aynı zamanda aldığınız hediyeyi sarı poşetle ya da paketle vermemeye özen gösterilmesi gerekiyor. 

Müslüman bir Malezyalının evine gidiliyorsa alkollü içecek, köpek ya da insan resmi olan hediyeler götürülmemeli. 

Düğün hediyeleri konusunda Malezyalı damatlar daha şanslı. Malezya’da damat, gelin tarafına 5 adet hediye veriyorsa, gelin damada 7 adet hediye vermek zorunda. 

Malezya’dan gelen Nasiha Assilah hediyenin fiyatından çok verenin içinden gelmesinin önemine dikkat çekerken ve hediyenin içinde bir not bırakılmasının güzel olacağını ifade ediyor. 

Fildişi Sahilleri’nin hediyelik eşya kültürü 

“Hediye vermeyi seven bir toplumuz” Mamadou Toure

Fildişi Sahilleri’nden gelen Mamadou Toure ülkesinin hediye verme kültürünü şöyle anlatıyor; “Bizde hediye verebilmek için bir neden olması şart değil ama çoğu zaman birden kalkıp hediyeleşmek pek yaygın değil. Çoğu zaman biri evlendiğinde, okuldan mezun olduğunda veya bir kadın doğum yaptığında hediye veriyoruz. Örneğin bebek doğduğunda bebek giyim eşyası, sabun, deterjan, parfüm veya nakit para verebilirsiniz.” 

Hediye verme ilgili yapılması ve yapılmaması gereken kuralları Fildişi Sahilleri’nde bölgeden bölgeye kabileden kabileye değişiklik gösteriyor. Her bölgede aynı kuralları uygulanması mümkün değil. Mamadou’nun geldiği kabilede kırmızı et hediye etmek ‘Seni sevmiyorum’ ya da ‘Öl de göreyim’ anlamına geliyor. Yani kırmızı et hediye olarak Kurban Bayramı dışında asla verilmez. 

Seyahat ya da iş için Fildişi Sahillerine gidenlerinhediyelerini asla geç saatte vermemelerine, gündüz saatlerinde vermelerine özen göstermesi gerekiyor. 

Mamadou annesine hiç çiçek alıp almadığı sorulduğunda ise şunları söylüyor: 

Bizim kültürümüzde annelerimize çiçek vermek ayıptır. Sadece o değil; annelerimizi asla öpmeyiz, gözlerine bakmayız çünkü bizim kabilede bunları yapmak yasaktır. 

Gambiya’nın hediyelik eşya kültürü 

Bir Gambiyalının evine gidiliyorsa hediye olarak yemek ya da kumaş tercih edilebilir. Hediyenin fiyatından çok kalitesine özen gösterilmesi gerekiyor. Hediye olarak mutfak eşyaları, küçük elektronik eşyalar da seçenekler arasında. Gıda ürünleri arasında ise en çok tercih edilen ürün pirinç. 

Gelinlere verilecek hediyelere bakıldığında, bardaktan nakit paraya kadar birçok şey verilebilir. Çiçek hediye etmek anlamsız görünür. Gambiya’da hediye olarak çiçek ve ayakkabı vermekten kaçınılmalı. Gambiyalı Fatimah K. Ceesay “Gambiya’da sevgiline ya da evlenmeyi düşündüğünüz birine ayakkabı hediye olarak asla verilmiyor. Çünkü ayakkabı verirsen sevgilinden ayrılırsın diye inanılıyor o yüzden ayakkabı hediye etmeyiz.” diyor. 

Irak’ın hediyelik eşya kültürü 

Irak’ın hediyelik eşya kültürü bir çok diğer Arap ülkesiyle benzerlik gösteriyor. 

“Irak’ta bir erkek bir kadına hediye veriyorsa ailesinden bir kadın tarafından gönderildiğini söylemeli ve hediyeyi sağ elle vermeli. Irak’ta geline beyaz eşya vermek hoş görülen hediyelerdendir” diyor Iraklı Hamouydır. 

Bir İranlının evine eli boş gitmek hoş karşılanmıyor. Giderken pasta, tatlı veya çikolata gibi hediyeler götürülebilir. 

Hediyenin ne olduğu kadar ne zaman verildiği de ülkelere göre farklılık gösteriyor. İlk ziyarette hediye beklemeyen ancak daha sonraki ziyaretlerde hediye beklenen ülkeler Portekiz, İspanya, Brezilya, Şili, Guatemala, Nikaragua, Panama, Peru, Venezuella, Malezya, Singapur, Finlandiya ve Norveç. Hediye değişimine en fazla önem verilen ülkeler ise Japonya, Çek Cumhuriyeti, Polonya, Rusya, Ukrayna, Bolivya, Kolombiya, Kosta Rika, Çin, Hong Kong, Endonezya, Kore, Tayvan, Malezya, Filipinler ve Tayland. 

Peki, ülkeden ülkeye değişen hediyelik eşya kültüründe en çok hangisi sizi şaşırtı?